Poniższy artykuł podsumowuje elementy najważniejsze elementy analizy strategicznej. Małgorzata Warda z firmy Warda Consulting Team wyjaśnia w jakich sytuacjach warto ją wykonać i na co zwrócić uwagę.
Analiza strategiczna jest zestawem metod i technik, które powstały w odpowiedzi na potrzebę przewidywania zmian. Żadna firma nie działa bowiem w próżni, a zmiany w środowisku biznesowym mogą generować dla danego przedsiębiorstwa zarówno ogromne możliwości, jak i powodować istotne zagrożenia. Dlatego warto spróbować przewidzieć to co może nastąpić, aby móc lepiej przygotować swój biznes do zmieniających się uwarunkowań.
Ważnych decyzji w życiu firmy nie powinno się podejmować pod wpływem impulsu czy intuicji, lecz w oparciu o konkretne informacje uzyskane w wyniku analizy. Jeśli prowadzimy firmę lub planujemy nową inwestycję w ramach aktualnie prowadzonej działalności, powinniśmy zastanowić się w jakich okolicznościach rynkowych operujemy lub przyjdzie nam działać wkrótce. Ponadto warto również podsumować silne i słabe strony naszego przedsięwzięcia, a także szanse i zagrożenia, które mogą przesądzić o jego powodzeniu. To podstawowy element analizy strategicznej. Dobrze przeprowadzona, pomoże nam przygotować plan działań na trudniejszy okres, a także w pełni wykorzystać potencjał płynący z mocnych stron naszego biznesu. Jeśli mamy wątpliwości warto skorzystać z usług firmy, która świadczy usługi doradcze w tym zakresie.
Kiedy warto wykonać analizę strategiczną:
- Jeśli planujemy uruchomienie nowej, długookresowej inwestycji
- Jeśli chcemy wejść na nowy rynek sprzedaży
- Jeśli chcemy wprowadzić nową kategorię produktową do oferty
Jeśli prowadzimy firmę i nie przeprowadzaliśmy takiej analizy do tej pory
Analizę strategiczną należy rozpocząć od całościowego spojrzenia na firmę lub daną inwestycję z tzw. „lotu ptaka”, w kontekście jej otoczenia zewnętrznego oraz sytuacji wewnętrznej. Z moich doświadczeń biznesowych wynika jednak, że
Analiza zewnętrzna ma na celu identyfikację procesów oraz zjawisk, które wprawdzie nie zachodzą bezpośrednio w firmie, ale na nią wpływają. Stwarzają one zarówno szanse jak i zagrożenia biznesowe , dlatego ważna jest umiejętność ich przewidywania. W analizie zewnętrznej wyróżnia się dwa główne elementy – analizę otoczenia w skali mikro i makro.
Do obszaru mikro zaliczamy przede wszystkim procesy i zjawiska bezpośrednio wpływające na firmę lub takie, na które z kolei przedsiębiorstwo ma wpływ poprzez prowadzone działania. Mikrootoczenie nazywane jest często otoczeniem konkurencyjnym, ponieważ głównymi jego elementami są klienci, dostawcy i konkurencja, a także procesy, które między nimi zachodzą.
Przykład: firma działająca na rynku medycznym chce rozszerzyć swoją ofertę o importowany sprzęt rehabilitacyjny. W pierwszej kolejności powinna przeanalizować konkurentów i ich ofertę cenowo-produktową, a także potencjalne kanały dystrybucji dostępne na danym rynku.
Z kolei w skład makrootoczenia wchodzą procesy i zjawiska dalsze, globalne, oddziałujące na przedsiębiorstwo pośrednio. Z reguły przedsiębiorca nie ma na nie bezpośredniego wpływu. Warto jednak, aby miał świadomość jakie zmiany i procesy zachodzą na rynku na którym prowadzi biznes lub zamierza działać, po to aby zlewarować mocne strony swojego biznesu lub zminimalizować zagrożenia.
Przeprowadzenie analizy zewnętrznej w skali makro i mikro da nam dość szczegółowy obraz otoczenia rynkowego, na którym będziemy się poruszać. Dopełnieniem analizy strategicznej jest analiza wewnętrzna. Jej głównym celem jest identyfikacja mocnych oraz słabych stron samego przedsiębiorstwa. Obszary które należy przeanalizować to jego zasoby ( np. finansowe, produkcyjne, personalne, oferta) – pod kątem możliwości jak również tzw. „wąskich gardeł”, które mogą blokować określone procesy operacyjne oraz strukturę organizacji pod kątem jej efektywności. Dodatkowo w tym miejscu analizuje się również konkretne umiejętności pracowników, które są istotne z perspektywy realizacji planu oraz inne kluczowe czynniki sukcesu.
Wspomniany w przykładzie przedsiębiorca, rozszerzający portfolio o sprzęt rehabilitacyjny powinien zastanowić się m.in. nad następującymi elementami:
– Klienci: Jaki będzie nasz model sprzedaży? Którym klientom będziemy oferować nową kategorię – obecnym czy nowym? Jak pozyskać nowych klientów do projektu i w jaki sposób przekonać ich do współpracy?
– Siły sprzedaży: Czy nową kategorię sprzętu będzie oferował dotychczasowy zespół sprzedaży czy trzeba zrekrutować dodatkowe osoby? Czy nasi handlowcy dysponują niezbędną wiedzą merytoryczną (np. na temat produktów) i umiejętnościami ( np. negocjacyjnymi), aby móc skutecznie wprowadzić ofertę do sprzedaży, czy trzeba im zapewnić szkolenia?
– Inne działy w firmie: Jakie zaangażowanie będzie potrzebne ze strony innych działów, aby proces wprowadzenia produktu na rynek przebiegł sprawnie ( dział fakturowania zamówień, dział marketingu, dział finansowy) ?
Dokonawszy pełnej analizy, przedsiębiorcy będzie łatwiej określić cel, przychody i koszty związane z realizacją projektu i zdefiniować kluczowe obszary oraz powiązane z nimi zasoby i procesy, aby zwiększyć szanse jego powodzenia i nie ponieść niepotrzebnych strat.
Podsumowując warto zwrócić uwagę na fakt, że analiza strategiczna jest zestawem metod i technik, które powstały w odpowiedzi na potrzebę przewidywania zmian. Żadna firma nie działa bowiem w próżni, a zmiany w środowisku biznesowym mogą generować dla danego przedsiębiorstwa zarówno ogromne możliwości, jak i powodować istotne zagrożenia. Dlatego warto spróbować przewidzieć to co może nastąpić, aby móc lepiej przygotować swój biznes do zmieniających się uwarunkowań. Warto rozważyć także konsultacje z osobą postronną – na przykład konsultantem biznesowym lub mentorem biznesu posiadającym relewantne dla naszego projektu doświadczenie .